Chung tay ngăn chặn tự tử bằng lá ngón

Nhức nhối tình trạng tự tử bằng lá ngón

Huyện Điện Biên Đông có hơn 95% dân số là người dân tộc thiểu số (Mông, Thái, Khơ Mú, Lào...) Nhận thức của người dân còn hạn chế, vẫn còn tồn tại một số hủ tục, tư tưởng coi thường mạng sống, vì thế khi gặp khó khăn, trở ngại, bế tắc trong cuộc sống, mọi việc không như mình mong muốn, một số người tìm ăn lá ngón để được giải thoát. Theo thống kê của Trung tâm Y tế huyện Điện Biên Đông, năm 2019 toàn huyện xảy ra 111 vụ tử tự bằng lá ngón làm chết 24 người; năm 2020 xảy ra 97 vụ làm chết 20 người; năm 2021 xảy ra 95 vụ làm chết 19 người. Trong 5 tháng đầu năm 2022, toàn huyện đã xảy ra 31 vụ tự tử bằng lá ngón làm 3 người tử vong. Các vụ tử tự bằng lá ngón chủ yếu xảy ra trong dân tộc Mông, chỉ có một số ít trường hợp là dân tộc Thái, Khơ Mú. Hầu hết các xã đều xảy ra các vụ tự tử bằng lá ngón song tập trung chủ yếu tại địa bàn các xã: Phì Nhừ, Xa Dung, Keo Lôm, Phình Giàng, Háng Lìa. Đối tượng tìm ăn lá ngón tự tử phổ biến trong độ tuổi từ 13 - 25 tuổi, lứa tuổi mới lớn, chưa ổn định về tâm sinh lý, có những hành động bồng bột, thiếu suy nghĩ, chưa hiểu biết nhiều về cuộc sống.

Đáng nói, nguyên nhân tìm ăn lá ngón tự tử của người dân hết sức đơn giản, chỉ cần bố mẹ đánh mắng, bắt đi học, cấm cản yêu đương, không cho tiền mua xe, cãi nhau với người yêu hay do nợ nần, vợ chồng cãi nhau... cũng khiến các nạn nhân tìm ăn lá ngón. Điển hình như trường hợp của anh Hạ A L. (21 tuổi), bản Na Sản B, xã Xa Dung, chỉ vì có chút xích mích, mâu thuẫn với gia đình, anh đã tìm ăn lá ngón tự tử. Mới đây nhất vào đầu tháng 6 vừa qua, chị Thào Thị T. (34 tuổi), bản Phì Nhừ B, xã Phì Nhừ, sau khi xảy ra mâu thuẫn, cãi nhau với chồng, đã quyết định tìm đến cái chết bằng cách ăn lá ngón. Song nhờ phát hiện kịp thời, các trường hợp trên đều được đưa đến Trung tâm Y tế huyện cấp cứu giữ được mạng sống.

Truyền thông nâng cao nhận thức

Trước vấn nạn tự tử bằng lá ngón vẫn diễn ra thường xuyên, gây nhiều cái chết thương tâm cho người dân trên địa bàn; cấp ủy, chính quyền, mặt trận tổ quốc và đoàn thể chính trị xã hội các cấp huyện Điện Biên Đông đã tập trung đẩy mạnh tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi thói quen tiêu cực của người dân. Ban Thường vụ Huyện ủy Điện Biên Đông đã ban hành Chỉ thị số 11-CT/HU về tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao dân trí, kỹ năng sống, xây dựng nếp sống văn minh trong đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện. Theo đó, giải pháp quan trọng hàng đầu được huyện quan tâm thực hiện là việc tuyên truyền về hệ lụy từ vấn nạn tự tử bằng lá ngón cho người dân; tăng cường giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng giải quyết khó khăn, bế tắc trong cuộc sống; vận động bà con nâng cao trách nhiệm bản thân với gia đình, cộng đồng và xã hội, tích cực tham gia phát triển kinh tế, xây dựng gia đình hạnh phúc.

Mặt khác, huyện cũng chỉ đạo Phòng Dân tộc chủ động kế hoạch, bố trí kinh phí tuyên truyền phòng chống tự tử bằng lá ngón, các hủ tục trong việc cưới, việc tang; chỉ đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo đưa nội dung giáo dục kỹ năng sống cho học sinh vào các tiết học ngoại khóa, tổ chức hội thi rèn luyện kỹ năng.

Chung tay đẩy lùi nạn tự tử bằng lá ngón trên địa bàn, phát huy vai trò của mình, Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể huyện đã chủ động xây dựng kế hoạch, lồng ghép các hoạt động tuyên truyền không tự tử bằng lá ngón cho đoàn viên, hội viên và nhân dân. Đồng thời phát động các phong trào thi đua thực hiện nếp sống văn minh, gia đình văn hóa, cộng đồng dân cư văn hóa; xóa bỏ các hủ tục, xây dựng mô hình “Dân vận khéo”; nêu gương người tốt việc tốt để từng bước làm thay đổi nhận thức của đồng bào dân tộc thiểu số. Đặc biệt, tại các xã, thị trấn còn tích cực phát huy vai trò người có uy tín, trưởng dòng họ trong việc vận động nhân dân nói không với lá ngón; thành lập các tổ dân vận khéo, tổ hòa giải giỏi để giải quyết, xử lý các mâu thuẫn tránh nảy sinh suy nghĩ tự tử bằng lá ngón...

Bà Lò Thị Chanh, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) huyện Điện Biên Đông chia sẻ: Để nâng cao nhận thức cho hội viên, thay đổi suy nghĩ tìm đến cái chết mỗi khi gặp chuyện không vui, xảy ra xô xát, mâu thuẫn trong gia đình... các cấp Hội phụ nữ huyện Điện Biên Đông thường xuyên tuyên truyền cho cán bộ, hội viên về kỹ năng sống, làm vợ, làm mẹ, cách ứng xử giữa các thành viên trong gia đình, từ đó điều chỉnh các mối quan hệ, biết thông cảm, nhường nhịn, chia sẻ lẫn nhau. Đồng thời, chủ động nắm bắt tâm tư, tình cảm của hội viên đang có mâu thuẫn trong gia đình để tìm hiểu nguyên nhân, chủ động tư vấn giúp đỡ chị em tháo gỡ khó khăn, hàn gắn dạn nứt, sớm ngăn chặn tình trạng bạo lực gia đình, nảy sinh suy nghĩ tự tử bằng lá ngón. Mặt khác, Hội LHPN huyện đã triển khai xây dựng mô hình “Phòng chống tự tử bằng lá ngón” tại xã Xa Dung với 30 thành viên; phối hợp với Phòng Tư pháp, Công an huyện tổ chức tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số; lồng ghép tuyên truyền về bạo lực gia đình, phòng chống tự tử bằng lá ngón qua các buổi sinh hoạt chi hội, các buổi giao lưu văn hóa, văn nghệ; qua các câu lạc bộ “Phụ nữ với pháp luật”, “Xây dựng gia đình hạnh phúc”... Từ đó, nâng cao nhận thức cho cán bộ, hội viên và nhân dân, chung tay ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng tự tử bằng lá ngón trong đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn.